آبلهٔ میمون (Monkeypox) یا به اختصار mpox یک بیماری عفونی واگیردار ناشی از ویروس آبلهٔ میمون است که میتواند در برخی از جانوران و نیز انسان ایجاد شود. نشانههای آن با تب، سردرد، دردهای ماهیچهای، لنفادنوپاتی و احساس خستگی آغاز میشود. به دنبال آن دانههایی ایجاد میشوند که تاولها و پوستهها را روی آن ایجاد میکند. دوره نهفتگی آن حدود ۱۰ روز و مدت زمان نشانههای بیماری معمولاً دو تا چهار هفته است. تشخیص ضایعه را میتوان با آزمایش دیانای ویروس تأیید کرد. این بیماری میتواند شبیه آبلهمرغان باشد.
فهرست مطالب
Toggleبحران انسانی کنگو و آبله میمون
سارا باغنی سان گوما، کنگو (AP) – طی چند روز سردرد، تب و ضایعات پوستی خارش دار و غیرعادی داشت، اما او تصوری نمیکرد که علائمش ممکن است ناشی از آبله میمون mpox باشد و امکان ایجاد یک بحران دیگر در سلامت جهانی را داشته باشد.
او حتی نمی دانست که برای دریافت کمک پزشکی به کجا مراجعه کند. او و همسرش در اردوگاه آوارگان بولنگو در شرق کنگو زندگی میکنند، منطقهای که عملاً برای یک همهگیری آبله میمون در آفریقا نقطه صفر است.
افزایش هشدار دهنده آبله میمون
افزایش هشداردهنده موارد ابتلا در سال جاری، از جمله شکل جدیدی از ویروس که توسط دانشمندان در شرق کنگو شناسایی شد، سازمان بهداشت جهانی را بر آن داشت تا روز چهارشنبه آن را یک وضعیت اضطراری بهداشتی جهانی اعلام کند. این سازمان گفت که نوع جدید می تواند فراتر از پنج کشور آفریقایی که قبلاً در آنها شناسایی شده بود گسترش یابد. هشداری به موقع که یک روز قبل از گزارش سوئد هنگام اولین مورد ابتلا به سویه جدید منتشر شد.
در کشور پهناور آفریقای مرکزی، که بیش از 96 درصد از حدود 17000 مورد ثبت شده در جهان را در سال جاری داشته است و حدود 500 مورد مرگ و میر ناشی از این بیماری را به ثبت رسانده، به نظر می رسد آسیب پذیرترین افراد از وجود آن بی اطلاع هستند.
هابومورمیزا هیره، شوهر باغنی، در مورد mpox گفت: «ما چیزی در این مورد نمی دانیم. “من با درماندگی وضعیت همسرم را تماشا می کنم زیرا نمی دانم چه کنم. ما همچنان در همان اتاق مشترک زندگی میکنیم.»
تصور میشود که میلیونها نفر در شرق منطقهای که درگیر درگیریها است، دور از دسترس هستند، جایی که دهها گروه شورشی سالها با نیروهای ارتش کنگو بر سر مناطق غنی از مواد معدنی میجنگند و باعث بحران آوارگی بزرگ شدهاند. صدها هزار نفر مانند باغنی و همسرش مجبور شدهاند به کمپهای پرجمعیت پناهندگان در اطراف گوما بروند، در حالی که تعداد بیشتری در شهر پناه گرفتهاند.
شرایط کمپ آوارگان و mpox
شرایط در کمپ ها وخیم است و امکانات پزشکی تقریباً وجود ندارد. ماهورو فاوستین، مدیر اردوگاه بولنگو، گفت که حدود سه ماه پیش، مدیران برای اولین بار متوجه تب، بدن درد و لرز در افراد کمپ شدند، علائمی که میتواند نشانه مالاریا، سرخک یا mpox باشد.
او گفت که به دلیل فقدان آزمایش، هیچ راهی برای دانستن تعداد موارد mpox در بولنگو وجود ندارد. حتی هیچ کمپین بهداشتی برای آموزش دهها هزار نفری که در کمپ زندگی میکنند، درباره mpox وجود نداشته است، و فاستین گفت که نگران این است که چندین نفر ممکن است تشخیص داده نشده باشند.
او با اشاره به دریایی از چادرهای درهم و برهم گفت: «فقط به شلوغی اینجا نگاه کنید. “اگر کاری انجام نشود، همه ما در اینجا آلوده خواهیم شد، یا شاید همه ما قبلاً آلوده شده باشیم.”
دکتر پیر اولیویه نگادجوله، مشاور بهداشتی گروه کمکهای بین المللی در کنگو، گفت که حدود 70 درصد از موارد جدید آبله میمون mpox در منطقه گوما در دو ماه گذشته که در یک مرکز درمانی که توسط مدایر اداره می شود، از کمپ های آوارگان ثبت شده اند. او گفت که کوچکترین آنها یک نوزاد یک ماهه و مسن ترین آنها 90 ساله بود.
ضایعات آبله میمون
در موارد شدید mpox، افراد می توانند ضایعاتی در صورت، دست ها، بازوها، قفسه سینه و اندام تناسلی ایجاد کنند. در حالی که منشأ این بیماری در حیوانات است، ویروس در سالهای اخیر از طریق تماس فیزیکی نزدیک، از جمله رابطه جنسی، بین افراد گسترش یافته است.
تنها امید باغنی برای تشخیص ضایعاتش، بیمارستانی دولتی است که دو ساعت با ماشین فاصله دارد. با توجه به اینکه او قبلاً هر دو پایش را قطع کرده بودند، احتمالاً رفتن به این بیمارستان برایش ممکن نیست.
بر اساس اطلاعات آژانس پناهندگان سازمان ملل، هفت میلیون نفر در کنگو آواره داخلی هستند که بیش از 5.5 میلیون نفر از آنها در شرق کشور هستند. کنگو دارای بیشترین جمعیت کمپ آوارگان در آفریقا و یکی از بزرگترینها در جهان است.
دکتر کریس بیرر، مدیر مؤسسه بهداشت جهانی دانشگاه دوک، گفت: بحران انسانی در شرق کنگو تقریباً هر عارضه ممکنی را برای شیوع بیماری mpox دارد.
که شامل جنگ، صنایع معدنی غیرقانونی که کارگران جنسی را جذب می کند، جمعیت گذرا در نزدیکی مناطق مرزی، و فقر ریشه دار میباشد.
شروع انتشار mpox
بیرر گفت: «در حالی که ما اکنون به آن توجه می کنیم، اما mpox از سال 2017 در کنگو و نیجریه گسترش یافته است. او گفت که اعلامیه اضطراری سازمان جهانی بهداشت خیلی دیر منتشر شده است و بیش از دهها کشور از قبل تحت تأثیر قرار گرفتهاند.
بیرر گفت که برخلاف کووید-19 یا اچآیوی، واکسن خوب و درمانها و تشخیصهای خوبی برای آبله میمون وجود دارد، اما «مشکل اصلی دسترسی بدتر از همیشه» در مکانهایی مانند شرق کنگو است.
در سال 2022، شیوع بیماری در بیش از 70 کشور در سراسر جهان از جمله ایالات متحده رخ داد که باعث شد سازمان جهانی بهداشت نیز وضعیت اضطراری را اعلام کند که تا اواسط سال 2023 ادامه داشت.
سویه جدید آبله میمون
سویه جدید و احتمالاً عفونی تر mpox اولین بار امسال در یک شهر معدنی در شرق کنگو، در حدود 450 کیلومتری (280 مایلی) جنوب گوما شناسایی شد. مشخص نیست که نوع جدید تا چه اندازه مقصر است، اما کنگو اکنون بدترین شیوع خود را تحمل می کند و حداقل 13 کشور آفریقایی موارد ابتلا را ثبت کرده اند که چهار مورد از آنها برای اولین بار بوده است.
شیوع بیماری در این چهار کشور – بوروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا – به کنگو مرتبط بوده است و پزشکان بدون مرز گفتند که افزایش شدید بیماری در کنگو سایر کشورها را تهدید می کند.
سلیم عبدالکریم، کارشناس بیماریهای عفونی که ریاست کمیته اضطراری مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آفریقا را بر عهده دارد، گفت که شیوع بیماری کنگو به ویژه تغییرات نگرانکنندهای دارد، زیرا بهطور نامتناسبی بر جوانان تأثیر میگذارد. CDC آفریقا گزارش داد که کودکان زیر 15 سال 70 درصد موارد و 85 درصد از کل مرگ و میرها در این کشور را تشکیل می دهند.
برخلاف شیوع جهانی سال 2022، که عمدتاً مردان همجنسگرا و دوجنسگرا را تحت تأثیر قرار داد، به نظر میرسد mpox اکنون در جمعیتهای دگرجنسگرا در حال گسترش است.
به گفته این خبرگزاری دولتی، تمامی 26 استان کنگو موارد ابتلا به آبله میمون را ثبت کرده اند. اما وزیر بهداشت ساموئل راجر کامبا گفت که کشور هنوز یک دوز واکسن ندارد و او خواستار “هوشیاری در همه جهات در تمام کنگو” شد.
دکتر راشل ماگورو، که سرپرستی مرکز اپیدمی در بیمارستان استانی گوما در شمال کیوو را بر عهده دارد، گفت که آنها همچنین دارو یا هیچ روش درمانی ثابتی برای mpox ندارند و به سایر متخصصان مانند متخصصان پوست متکی هستند. او گفت که شیوع گستردهتر در اطراف شهر و کمپهای آوارگان که قبلاً با هجوم مردم بیش از حد شلوغ شدهاند، “وحشتناک” خواهد بود.
او همچنین به یک مشکل اساسی اشاره کرد: افراد فقیر و آواره اولویت های دیگری مانند کسب پول کافی برای غذا خوردن و زنده ماندن دارند. سازمانهای امدادی و مقامات محلی در حال حاضر با ارائه غذا، سرپناه و مراقبتهای بهداشتی اولیه برای میلیونها آواره دست و پنجه نرم میکنند، در حالی که با شیوع بیماریهای دیگری مانند وبا نیز مقابله میکنند.
آخرین وضعیت آبله میمون در ایران
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه ایران جزو مناطق سطح هشدار «پایین» سازمان بهداشت جهانی در ارتباط با آبله میمونی است، اظهار کرد: وزارت بهداشت به منظور مدیریت و پیشگیری از آبله میمونی، تمهیدات ویژهای برای افرادی که از کشورهای آفریقایی به ویژه «جمهوری دموکراتیک کنگو» وارد ایران میشوند، در نظرگرفته است.