جهنم فومن به یکی از داغ‌ترین بحث‌های فضای مجازی در روزهای اخیر تبدیل شده است؛ نمایشی مذهبی با عنوان «ساعت به وقت بهشت» که در شهرستان فومن استان گیلان برگزار شد و با بازسازی صحنه‌هایی از قبر، جهنم، پل صراط و عذاب اخروی، تلاش داشت مفاهیم دینی را به شیوه‌ای متفاوت منتقل کند. این تجربه منحصربه‌فرد، واکنش‌های شدیدی را برانگیخت؛ از تحسین بابت خلاقیت در تبلیغ دین، تا انتقادهای تند درباره القای ترس و احتمال آسیب روانی به کودکان.
در این مقاله،از آگاهی بخش به زوایای مختلف و بررسی این رویداد جنجالی می‌پردازیم؛ از نیت برگزارکنندگان و واکنش‌های عمومی، تا اثرات روان‌شناختی، فرهنگی و دینی چنین پروژه‌هایی بر ذهن و باور مخاطبان.
بخش اول: پروژه ساعت به وقت بهشت چیست؟
پروژه «ساعت به وقت بهشت» به ابتکار یک گروه مذهبی محلی در فومن برگزار شد. در این پروژه:
- شبیه‌سازی قبر، جهنم، پل صراط و آتش دوزخ طراحی شده بود.
- بازیگرانی با لباس‌های فرشته و شیطان به اجرای صحنه‌های عذاب پرداختند.
- شرکت‌کنندگان با عبور از این صحنه‌ها، تجربه‌ای از روز قیامت را «تجسم» کردند.
هدف طراحان: آگاهی‌بخشی معنوی و تقویت باور دینی به زندگی پس از مرگ
بخش دوم: واکنش‌های رسانه‌ای و مردمی
حمایت‌کنندگان چه گفتند؟
- این پروژه را نوآوری در تبلیغ دین دانستند.
- تأکید داشتند که احساس گناه و بازدارندگی از گناه برای نوجوانان ضروری است.
- معتقد بودند چنین برنامه‌هایی می‌تواند اثر تربیتی عمیقی داشته باشد.
منتقدان چه گفتند؟
- بسیاری آن را ترسناک، آزاردهنده و آسیب‌زا به روان کودکان دانستند.
- برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی این اقدام را «افراطی» و حتی «غیراخلاقی» توصیف کردند.
- کارشناسان تربیتی نسبت به نتایج معکوس در رشد دینی کودکان و نوجوانان هشدار دادند.
بخش سوم: تحلیل روان‌شناسی – آیا ترس، ابزار تربیتی خوبی است؟
کودکان و تجربه‌ی ترس‌آلود آخرت
براساس پژوهش‌های روان‌شناسی کودک:
- ترس افراطی در کودکی می‌تواند باعث اضطراب، کابوس شبانه و وسواس فکری شود.
- مواجهه غیرقابل درک با مفاهیم سنگینی مثل «دوزخ» یا «عذاب الهی» ممکن است اثر معکوس آموزشی داشته باشد.
- آموزش مفاهیم دینی بهتر است با امید، محبت، و مفاهیم مثبت خداشناسی همراه باشد.
نتیجه روان‌شناسی:
نمایش‌های این‌چنینی باید متناسب با سن مخاطب، با مشاوره کارشناسان تربیتی و بدون استفاده از ترس عمیق طراحی شوند.
بخش چهارم: نگاه جامعه‌شناسی – چرا چنین طرح‌هایی محبوب می‌شوند؟
- در شرایطی که جامعه با بحران‌های اخلاقی و فاصله گرفتن از دین روبه‌روست، گروه‌هایی سعی می‌کنند با نمایش‌های احساسی ایمان را احیا کنند.
- اما جامعه مدرن امروز با آموزش عقل‌محور، تربیت آگاهانه و فضای گفت‌وگویی سازگاری بیشتری دارد تا آموزش از طریق وحشت.
بخش پنجم: جایگاه دین در فضای رسانه‌ای امروز
- فضای مجازی قدرت زیادی در تبدیل یک طرح محلی به بحث ملی یا حتی جهانی دارد.
- اما همین فضا، امکان سوگیری، قضاوت شتاب‌زده، و دوقطبی‌سازی را نیز به وجود می‌آورد.
- پروژه جهنم فومن نشان داد که تبلیغ دین نیاز به مهارت رسانه‌ای، شناخت روان‌شناسی مخاطب و ظرافت فرهنگی دارد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
پروژه «ساعت به وقت بهشت» در فومن، نمونه‌ای از تلاش برای ارائه تجربه دینی ملموس با ابزارهای نمایشی است. اما در غیاب ملاحظات علمی، روان‌شناسی و فرهنگی، این پروژه به جای اثر مثبت، تبدیل به نماد ترس و اضطراب در کودکان و جوانان شد.
FAQ – سوالات پرتکرار
آیا نمایش جهنم در فومن قانونی بود؟
بله، با مجوز برگزار شد اما پس از واکنشها، مسئولان محلی اعلام کردند بررسی و اصلاح در روند اجرایی صورت خواهد گرفت.
آیا این پروژه فقط در فومن اجرا شده است؟
خیر، نمونههای مشابهی در برخی شهرهای دیگر در سالهای گذشته نیز برگزار شده، اما این مورد بهدلیل انتشار گسترده فیلمها خبرساز شد.
تأثیر این نمایش بر کودکان چه بوده؟
برخی والدین گزارش دادند که فرزندانشان دچار اضطراب، کابوس یا ترس مفرط شدند.
