انواع فرمت فایل، همانند یک زبان رمزنگاری شده هستند که به کامپیوتر می‌گویند چگونه داده‌های درون یک فایل را تفسیر کند. از عکس‌های خانوادگی گرفته تا فایل‌های صوتی و اسناد مهم کاری، همه در قالب فرمت‌های مختلفی ذخیره می‌شوند. اگرچه پسوند فایل و فرمت فایل مفاهیم متفاوتی دارند اما به هم مرتبط هستند و هر دو برای شناسایی و مدیریت فایل‌ها استفاده می‌شوند.
سوالات متداول
پسوند فایل (File Extension) بخشی از نام یک فایل است که بعد از نقطه (.) قرار می‌گیرد و نوع آن فایل را مشخص می‌کند. این پسوند به سیستم‌عامل و برنامه‌ها کمک می‌کند تا بفهمند کدام برنامه برای باز کردن فایل مناسب است. مثلاً، فایل با پسوند docx. یک سند ورد (Microsoft Word Document) و فایل با پسوند jpg. یک تصویر (Image) است.
پسوند فایل همان بخشی از نام فایل است که بعد از نقطه قرار می‌گیرد و نوع کلی فایل را نشان می‌دهد (مثلاً .jpeg برای تصاویر).
فرمت فایل اما مفهومی گسترده‌تر است و به ساختار داخلی فایل و نحوه ذخیره‌سازی اطلاعات در آن اشاره می‌کند.
نکته: پسوند فایل در واقع بخشی از فرمت فایل است.
پسوند فایل (File Extension) مثل نام خانوادگی یک فایل است که نوع آن را مشخص می‌کند.
فرمت فایل (File Format) هم مثل شناسنامه است که ساختار داخلی و نحوه ذخیره اطلاعات در فایل را نشان می‌دهد.
تغییر پسوند فایل یک راه حل ساده و سریع برای تغییر نوع یک فایل نیست. برای تغییر واقعی نوع یک فایل، باید از ابزارهای تبدیل مخصوص استفاده کنید که ساختار داخلی فایل را نیز تغییر می‌دهند.
3 اشتباه رایج
انتخاب فرمت مناسب از انواع فرمت فایل برای کار شما بسیار مهم است. انتخاب اشتباه می‌تواند منجر به مشکلات زیادی از جمله از دست رفتن داده‌ها، کاهش کیفیت و عدم سازگاری با نرم‌افزارهای دیگر شود. در زیر به سه اشتباه رایج در انتخاب فرمت فایل اشاره شده است:
- استفاده از فرمت‌های سنگین برای فایل‌های کوچک: استفاده از فرمت‌های سنگین مانند TIFF برای تصاویر کوچک وب، باعث افزایش بی‌مورد حجم فایل می‌شود و سرعت بارگذاری را کاهش می‌دهد.
- تغییر مکرر فرمت فایل: تبدیل مکرر یک فایل از یک فرمت به فرمت دیگر می‌تواند باعث کاهش کیفیت و از دست رفتن اطلاعات شود.
- عدم توجه به سازگاری نرم‌افزار: همیشه مطمئن شوید که فرمت فایلی که انتخاب می‌کنید با نرم‌افزارهایی که می‌خواهید از آن استفاده کنید، سازگار باشد.
فایل متنی (Text File)
3 فرمت و پسوند فایل متنی بسیار رایج به شرح زیر هستند:
1. Word Document Format
Extension: .docx
2. Portable Document Format
Extension: .pdf
3. HyperText Markup Language
Extension: .html
فایل تصویری (Image File)
3 فرمت و پسوند فایل تصویری بسیار رایج به شرح زیر هستند:
1. Joint Photographic Experts Group
Extension: .jpeg
2. Portable Network Graphics
Extension: .png
فرمت PNG، فرمت استاندارد تصاویر است که از فشرده‌سازی بدون افت کیفیت و شفافیت پشتیبانی می‌کند. این فرمت برای گرافیک‌های وب و لوگوها بسیار مناسب است. پسوند png. به نوع فایل مرتبط اشاره دارد.
3. Scalable Vector Graphics
Extension: .svg
نکته
- عکس (Photo): به تصاویری که با دوربین عکاسی گرفته شده‌اند و معمولاً واقع‌گرایانه هستند، اشاره دارد.
- تصویر (Image): به هر نوع نمایش بصری، از جمله عکس، نقاشی و نمودار، اطلاق می‌شود.
فایل ویدیویی (Video File)
3 فرمت و پسوند فایل ویدیویی بسیار رایج به شرح زیر هستند:
1. Moving Picture Experts Group Layer Four
Extension: .mp4
فرمت MPEG-4، فرمت استاندارد برای فشرده‌سازی و پخش فایل‌های ویدیویی و صوتی است که کیفیت بالا و اندازه فایل مناسب را ارائه می‌دهد. این فرمت به‌ویژه برای استریم و توزیع محتوای ویدیویی آنلاین مناسب است و با انواع دستگاه‌ها و پلتفرم‌ها سازگاری دارد. پسوند mp4. به نوع فایل مرتبط اشاره دارد.
2. Audio Video Interleave
Extension: .avi
فرمت AVI، فرمت چندرسانه‌ای است که توسط مایکروسافت معرفی شده و می‌تواند همزمان داده‌های صوتی و ویدیویی را ذخیره کند. این فرمت به دلیل کیفیت بالای ویدیو، برای ذخیره‌سازی فیلم‌ها و ویدیوها در رایانه‌های شخصی رایج است، اما معمولاً اندازه فایل‌های آن بزرگ‌تر از سایر فرمت‌ها است. پسوند avi. به نوع فایل مرتبط اشاره دارد.
3. QuickTime Movie File
Extension: .mov
فایل صوتی (Audio File)
3 فرمت و پسوند فایل صوتی بسیار رایج به شرح زیر هستند:
1. MPEG-4 Audio
Extension: .m4a
2. MPEG Layer Audio 3
Extension: .mp3
3. Waveform Audio File Format
Extension: .wav
سایر فایل‌ها
این شما و این هم سایر فرمت و پسوند فایل که بسیار رایج هستند:
طراحی
– نام فرمت: Adobe Photoshop Document (PSD)
– پسوند: psd.
– وضیحات: فرمت اصلی نرم‌افزار Adobe Photoshop که از لایه‌ها و ویرایش‌های مختلف پشتیبانی می‌کند.
– نام فرمت: Adobe Illustrator (AI)
– پسوند: ai.
– توضیحات: فرمت گرافیک برداری برای طراحی‌ها و ایلاستریشن‌ها در Adobe Illustrator.
– نام فرمت: Adobe InDesign Document (INDD)
– پسوند: indd.
– توضیحات: فرمت مورد استفاده برای صفحه‌آرایی و طراحی در Adobe InDesign.
برنامه‌نویسی
– نام فرمت: JavaScript (JS)
– پسوند: js.
– توضیحات: فایل اسکریپت زبان برنامه‌نویسی برای ایجاد محتوای پویا در وب.
– نام فرمت: Python (PY)
– پسوند: py.
– توضیحات: فرمت فایل برای اسکریپت‌های نوشته شده به زبان برنامه‌نویسی پایتون.
– نام فرمت: JavaScript Object Notation (JSON)
– پسوند: json.
– توضیحات: فرمت داده‌ای متنی برای تبادل داده‌ها بین سرور و کلاینت، به ویژه در برنامه‌های وب.
– نام فرمت: Extensible Markup Language (XML)
– پسوند: xml.
– توضیحات: فرمت داده‌ای متنی برای ذخیره‌سازی و انتقال اطلاعات.
ویدیو
– نام فرمت: Windows Media Video (WMV)
– پسوند: wmv.
– توضیحات: فرمت ویدیو که توسط مایکروسافت توسعه یافته و معمولاً برای پخش در ویندوز استفاده می‌شود.
– نام فرمت: Matroska Video (MKV)
– پسوند: mkv.
– توضیحات: فرمت چندرسانه‌ای که می‌تواند ویدیو، صدا و زیرنویس را در یک فایل ذخیره کند.
فشرده‌سازی
– نام فرمت: Zip Archive (ZIP)
– پسوند: zip.
– توضیحات: فرمت فشرده‌سازی برای ذخیره چندین فایل در یک فایل واحد.
– نام فرمت: 7-Zip Archive (7Z)
– پسوند: 7z.
– توضیحات: فرمت فشرده‌سازی با نسبت فشرده‌سازی بالا و گزینه‌های رمزگذاری قوی.
وب
– نام فرمت: Cascading Style Sheets (CSS)
– پسوند: css.
– وضیحات: زبان سبک‌نامه برای توصیف ارائه یک سند نوشته شده در HTML.
– نام فرمت: Hypertext Preprocessor (PHP)
– پسوند: php.
– توضیحات: زبان برنامه‌نویسی سمت سرور برای ایجاد وب‌سایت‌های پویا.
تصویر
– نام فرمت: Bitmap Image (BMP)
– پسوند: bmp.
– توضیحات: فرمت تصویر استاندارد ویندوز که از رنگ‌های RGB و Grayscale پشتیبانی می‌کند.
– نام فرمت: Tagged Image File Format (TIFF)
– پسوند: tiff / .tif.
– توضیحات: فرمت تصویر با کیفیت بالا که معمولاً در چاپ و ویرایش تصاویر استفاده می‌شود.
– نام فرمت: Raw Image Format (RAW)
– پسوند: raw.
– توضیحات: فرمت تصویر خام دوربین دیجیتال که اطلاعات بدون فشرده‌سازی را ذخیره می‌کند.
متن
– نام فرمت: Plain Text (TXT)
– پسوند: txt.
– توضیحات: فرمت متنی ساده بدون هیچ گونه فرمت‌بندی خاص.
– نام فرمت: Rich Text Format (RTF)
– پسوند: rtf.
– توضیحات: فرمت متنی غنی که می‌تواند شامل فرمت‌بندی، تصاویر و لینک‌ها باشد.
– نام فرمت: Markdown (MD)
– پسوند: md.
– توضیحات: فرمت متنی سبک برای نوشتن متن‌های ساده با قابلیت فرمت‌دهی.
سایر موارد
– نام فرمت: Comma Separated Values (CSV)
– پسوند: csv.
– توضیحات: فرمت متنی برای ذخیره‌سازی داده‌های جدولی که با کاما جدا شده‌اند.
– نام فرمت: Digital Negative (DNG)
– پسوند: dng.
– توضیحات: فرمت ذخیره‌سازی داده‌های خام دوربین دیجیتال و متادیتا.
– نام فرمت: Digital Imaging and Communications in Medicine (DICOM)
– پسوند: dcm.
– توضیحات: فرمت مورد استفاده برای ذخیره و انتقال تصاویر پزشکی.
– نام فرمت: Encapsulated PostScript (EPS)
– پسوند: eps.
– توضیحات: فرمت برداری برای چاپ حرفه‌ای که به دقت بالا نیاز دارد.
– نام فرمت: Web Image Format (WEBP)
– پسوند: webp.
– توضیحات: فرمت تصویر مدرن که برای وب بهینه‌سازی شده و از فشرده‌سازی با کیفیت بالا پشتیبانی می‌کند.
حسن ختام انواع فرمت فایل
عوامل مختلف در انتخاب فرمت مناسب
- نوع محتوای فایل: متنی، تصویری، صوتی، ویدئویی و …
- نرم‌افزارهایی که برای باز کردن و ویرایش فایل استفاده می‌شوند: اطمینان حاصل کنید که نرم‌افزارهای شما از فرمت انتخابی پشتیبانی می‌کنند.
- اندازه فایل: اگر حجم فایل برای شما مهم است، فرمت‌هایی را انتخاب کنید که باعث کاهش اندازه فایل شوند.
- قابلیت ویرایش و اشتراک‌گذاری: برخی فرمت‌ها قابلیت ویرایش بیشتری دارند و برخی دیگر برای اشتراک‌گذاری مناسب‌تر هستند.