انفجار کوره ذوب در کارخانه چدن‌سازی ( حادثه کاشان) واقع در فاز دو شهرک صنعتی امیرکبیر کاشان، یکی از وقایع تلخ صنعتی اخیر است که بار دیگر اهمیت رعایت نکات ایمنی در صنایع سنگین را برجسته کرد. این حادثه کاشان در تاریخ 24 مهر 1403 رخ داد و منجر به تلفات جانی و خسارات شدید شد.
شرح حادثه کاشان
طبق گزارش‌ها، انفجار کوره ذوب در ساعت ۱۵:۲۸ رخ داد و به گفته سید مصطفی محتشمیان، این حادثه می‌تواند به علت‌های مختلفی باشد که در حال حاضر توسط کمیته‌های کارشناسی در حال بررسی است. ۱۰ نفر در این حادثه مصدوم شدند که شش نفر در محل کوره و چهار نفر در طبقه بالای کارگاه به دلیل حرارت شدید ناشی از انفجار که به حدود ۲ هزار و ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسید، دچار آسیب شدند.
بر اساس گزارش‌های دریافتی در حادثه کاشان، تیم‌های امدادی و آتش‌نشانی بلافاصله پس از دریافت پیام از سوی ستاد فرماندهی به محل حادثه اعزام شدند. شدت این انفجار به حدی بود که موجب آتش‌سوزی شد و در اثر آن، دو نفر جان خود را از دست دادند و هفت نفر دیگر دچار سوختگی شدید شدند. حال سه تن از مصدومان وخیم گزارش شده است.
حمله پهپادی به نتانیاهو؛ چه کسی پشت این حمله است؟-2024
اقدامات امدادی
تیم آتش‌نشانی شهرک صنعتی تنها کمتر از پنج دقیقه پس از اعلام حادثه کاشان در محل حاضر شد، و تیم‌های سازمان آتش‌نشانی کاشان نیز کمتر از یازده دقیقه به محل حادثه رسیدند. به دلیل شرایط خاص آتش‌سوزی که ناشی از وجود مواد کربنی و حرارت بالا بود، نیروهای آتش‌نشان مجبور به استفاده از فوم‌های شیمیایی مخصوص برای مهار آتش شدند.
پس از وقوع انفجار، چهار دستگاه آمبولانس و یک اتوبوس آمبولانس به محل اعزام شدند و مصدومان به بیمارستان شهید بهشتی کاشان منتقل شدند. طبق گزارش‌های منتشر شده، تیم‌های آتش‌نشانی همچنان در حال بررسی علت اصلی وقوع انفجار کوره هستند. احتمال داده می‌شود که عدم رعایت نکات ایمنی در محیط کار و خرابی تجهیزات، از دلایل اصلی این حادثه باشند.
علت حادثه
در بررسی علل انفجار کوره در کارخانه چدن‌سازی شهرک صنعتی امیرکبیر کاشان، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کاشان به جزئیات مهمی اشاره کرد. او بیان کرد که حادثه با قطعی ناگهانی برق در شهرک صنعتی آغاز شد، بدون اینکه اقدامی از سوی مدیریت توزیع برق کاشان صورت گیرد. این قطعی برق یکی از عوامل اصلی بروز حادثه محسوب می‌شود.
پس از قطعی برق، ژنراتور دیزل به طور اتوماتیک پس از ۳۰ ثانیه وارد مدار شد و فعالیت خود را آغاز کرد. این ژنراتور به مدت حدود ۹ تا ۱۰ دقیقه به درستی کار کرد. اما در این مرحله، به دلیل یک مشکل فنی، ژنراتور از مدار خارج شد و این قطع مجدد منجر به بی‌نظمی در عملکرد دستگاه‌های کارخانه شد. اپراتور با آگاهی از مشکل، بلافاصله اقدام به خارج کردن ژنراتور از حالت اتوماتیک کرد و آن را به صورت دستی روشن نمود.
این وقفه در عملکرد سیستم ژنراتور و تغییر در نحوه کنترل دستگاه‌ها، به عنوان یکی از سلسله اتفاقاتی که به انفجار کوره منجر شد، بررسی می‌شود. عدم عملکرد صحیح سیستم‌ها در شرایط حساس و کنترل دستی آن توسط اپراتور، منجر به تغییرات ناگهانی در فشار و حرارت کوره شد که در نهایت به وقوع انفجار انجامید.
این تحلیل نشان می‌دهد که نقص در تجهیزات برقی و نحوه مدیریت سیستم‌ها از عوامل کلیدی در بروز این حادثه صنعتی بوده است، و رعایت نکات فنی و ایمنی در چنین شرایطی می‌توانست از بروز این فاجعه جلوگیری کند.
حادثه انفجار کوره ذوب در کارخانه چدن‌سازی شهرک صنعتی امیرکبیر کاشان، که منجر به مصدومیت ۱۰ نفر و جان باختن چهار نفر شد، زنگ خطری برای ایمنی کارگاه‌های صنعتی به شمار می‌رود. در پی این حادثه، اپراتور محل کارگاه را به کارگران اعلام کرده و سرپرست و مسئول HSE (ایمنی، بهداشت شغلی و محیط زیست) در حال بررسی جزئیات و دلایل وقوع آن هستند.
اعلام ترک محل کار پس از انفجار کوره
پس از وقوع حادثه انفجار کوره، اپراتور به سرعت اقدام به اعلام ترک محل کار کرد. این اقدام به منظور تضمین ایمنی کارگران و کاهش خطرات احتمالی بعدی صورت گرفت. تیم‌های عملیاتی آتش‌نشانی در مدت زمان بسیار کوتاهی به محل حادثه رسیدند. دو تیم عملیاتی از آتش‌نشانی شهرک صنعتی امیرکبیر در کمتر از پنج دقیقه به محل رسیدند. همچنین، تیم‌های ایستگاه‌های شماره ۱ و ۴ سازمان آتش‌نشانی نیز در کمتر از ۱۱ دقیقه در محل حاضر شدند. این سرعت عمل نشان‌دهنده آمادگی و کارآمدی تیم‌های امدادی در مواجهه با حوادث غیرمترقبه است.
بررسی‌های کارشناسی
سرپرست و مسئول HSE که وظیفه نظارت بر عملکرد ایمنی و شناسایی مخاطرات ناشی از فعالیت‌های صنعتی را بر عهده دارند، تأکید کردند که این انفجار عمدی نبوده و در حال حاضر تمرکز بر روی شناسایی عوامل خطر و بهبود فرآیندهای ایمنی است.
کارشناسان کمیته علت‌یاب در حال بررسی عوامل مختلف مرتبط با حادثه، از جمله خاموشی ژنراتور و خطای آن هستند. آن‌ها در تلاشند تا به‌طور دقیق مشخص کنند که چه عواملی منجر به خاموش شدن ژنراتور و سپس انفجار کوره ذوب شده است. نتایج این بررسی‌ها تا هفته آینده منتشر خواهد شد و می‌تواند راه‌گشای بهبود سیستم‌های ایمنی در این صنعت باشد.
اهمیت رعایت ایمنی:
این حادثه به وضوح نشان‌دهنده اهمیت نظارت دقیق بر سیستم‌های ایمنی و بهداشت شغلی در محیط‌های صنعتی و ضرورت رعایت استانداردهای ایمنی در محیط‌های صنعتی به‌ویژه در صنایع سنگین مانند چدن‌سازی و ذوب فلزات را نشان داد. هر گونه سهل‌انگاری در این زمینه می‌تواند منجر به حوادث جبران‌ناپذیری شود که نه تنها جان کارگران، بلکه امنیت کلی محیط کار را تهدید می‌کند.
کوره‌های ذوب با دماهای بسیار بالا و مواد مذاب خطرات جدی برای کارگران ایجاد می‌کنند و کوچک‌ترین بی‌احتیاطی یا نقص فنی می‌تواند منجر به فاجعه‌ای بزرگ شود. استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب، بازبینی دوره‌ای ماشین‌آلات و آموزش مداوم کارکنان از اقدامات ضروری برای پیشگیری از چنین حوادثی است.
پیامدها و واکنش‌ها
این حادثه نه تنها جان تعدادی از کارگران را گرفت، بلکه زنگ خطر را برای ایمنی در محیط‌های صنعتی به صدا درآورد. ضرورت بررسی دقیق و پیشگیری از حوادث مشابه در آینده از جمله مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد. مسئولان و کارشناسان در حال بررسی دقیق علت‌های این حادثه و ارائه راهکارهای لازم برای بهبود ایمنی در محیط‌های کاری هستند.
نتیجه‌گیری
حادثه انفجار کوره ذوب در کارخانه چدن‌سازی کاشان نشان‌دهنده اهمیت رعایت اصول ایمنی در محیط‌های صنعتی است. انتظار می‌رود با بررسی‌های دقیق و اعمال تدابیر لازم، از بروز چنین حوادثی در آینده جلوگیری شود و خانواده‌های آسیب‌دیده حمایت‌های لازم را دریافت کنند.
با توجه به اطلاعات به‌دست‌آمده، لازم است که تمامی کارگاه‌های صنعتی به مرور زمان پروتکل‌های ایمنی خود را بررسی و به‌روز کنند. همچنین، آموزش مستمر کارگران در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی باید در اولویت قرار گیرد تا از بروز حوادث مشابه در آینده جلوگیری شود. این حادثه به عنوان یک یادآوری مهم در راستای بهبود ایمنی و سلامت کارگران در صنایع مختلف تلقی می‌شود.