وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، بالاترین مقام اجرایی و سیاسی در این وزارتخانه است و به عنوان یکی از اعضای هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران شناخته می‌شود.
بیایید با وزرای این وزارتخانه از اول انقلاب تاکنون بیشتر آشنا شویم.
نام‌‌های پیشین
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در ابتدا در سال ۱۲۵۸ با نام «وزارت پست» به دستور ناصرالدین شاه قاجار تأسیس شد.
چهار سال بعد، در سال ۱۲۶۴، وظایف این وزارتخانه گسترش یافت و خدمات تلگراف به آن افزوده شد.
در سال ۱۲۸۸، در دوران احمدشاه، «وزارت تلگراف» و «وزارت پست» به منظور بهبود مدیریت خدمات ارتباطی، با یکدیگر ادغام شدند و «وزارت پست و تلگراف» تأسیس گردید.
سپس در سال ۱۳۰۸، با اضافه شدن خدمات تلفن، نام آن به «وزارت پست و تلگراف و تلفن» تغییر یافت.
با پیشرفت فناوری و رشد اینترنت در سال ۱۳۸۲، در دوران دولت دوم سید محمد خاتمی، نام این وزارتخانه به «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات» تغییر یافت.
بنیادگذاری
تأسیس وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در ایران را به سال ۱۳۰۸ گره می‌زنند. این وزارتخانه در ابتدا به عنوان «وزارت پست و تلگراف و تلفن» تأسیس شد تا نیازهای ارتباطی و مخابراتی کشور را ساماندهی کند.
بر اساس اطلاعات موجود، دلایل تأسیس این وزاتخانه در ایران به شرح زیر است:
نیار به سازماندهی خدمات ارتباطی: با ورود تلفن به ایران و گسترش آن، ضرورت ایجاد یک نهاد مرکزی برای مدیریت خدمات ارتباطی احساس می‌شد. به ویژه پس از تأسیس اولین خطوط تلفن بین تهران و شاه عبدالعظیم و برقراری ارتباط تلفنی بین ایستگاه‌های ماشین دودی نمایان شد.
تعدد شرکت‌های دخیل: پیش از تأسیس وزارتخانه، امور تلفن تحت نظارت چندین شرکت مختلف بود که مشکلاتی در هماهنگی و مدیریت ایجاد می‌کرد. به همین دلیل، در سال ۱۳۰۸ شمسی، امور تلفن به وزارت پست و تلگراف واگذار شد.
توسعه زیرساخت‌های ارتباطی: تأسیس وزارتخانه به منظور برنامه‌ریزی و توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات در کشور به منظور کمک به گسترش ارتباطات بین سایر شهرها انجام شد.
از اول انقلاب تا سال 1382
از ابتدای انقلاب اسلامی ایران (1357) تا سال 1382 با نام «وزارت پست و تلگراف و تلفن» و از سال 1382 تا به امروز با نام «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات» فعالیت می‌کند.
وزرای پست و تلگراف و تلفن
مدت زمان وزارت هر وزیر در عکس مربوط به آن وزیر نوشته شده است.
محمدحسن اسلامی
اولین وزیر این وزارتخانه در زمان جمهوری اسلامی ایران که متولد سال 1312 در تهران و درگشته سال 1397 در ونکور است. وزیر وقت دولت موقت مهدی بازرگان بود. محمدحسن اسلامی پس از گذراندن دوره مدرسه پست و اخذ دیپلم از دبیرستان دارالفنون، در سال ۱۳۳۵ برای ادامه تحصیل در رشته الکترونیک و مخابرات به آلمان غربی رفت.
او در سال ۱۳۴۳ به ایران بازگشت و در وزارت پست و تلگراف و تلفن مشغول به کار شد. اسلامی همچنین در دانشکده‌های مخابرات و پلی‌تکنیک تدریس و مقالاتی در زمینه مخابرات منتشر کرد.
بیشتر بخوانید: Grok-2 منتشر شد
محمود قندی
وزیر تهرانی و متولد سال 1323 وزاتخانه پست و تلگراف و تلفن در ریاست‌جمهوری ابولحسن بنی صدر و نخست‌وزیری شورای انقلاب و نخست‌وزیری و کابینه دولت شهید محمدعلی رجایی که در حادثه بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی ایران در محله سرچشمه تهران شهید شد.
دارای مدرک دکترای از دانشگاه کالیفرنیا در رشته مهندسی برق و الکترونیک بوده و پس از بازگشت به ایران مشغول تدریس در دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و همچنین سابقه ریاست دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی را در کارنامه اجرایی خود می‌بیند.
بیشتر بخوانید: AR، VR، XR و MR را به خاطر بسپارید
غلامحسین دلجو
سرپرست وزارت پست و تلگراف و تلفن که متولد 1323 در تهران است. وی مدیرعامل بیمه ایران در طی سال‌های 1369 – 1373 و سی و ششمین شهردار تهران (16 شهریور 1360 – 22 مهر 1361) بوده است. مدرس دانشگاه نیز هستند. مسئولیت اداره‌ی این وزارتخانه در دوره نخست‌وزیری و ریاست‌جمهوری محمدعلی رجایی و نخست‌وزیری محمدجواد باهنر با وی بود.
بیشتر بخوانید: عاشقان سرعت
سید مرتضی نبوی
زاده 1326 در قزوین و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام از 27 اسفند 1375، نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی دوره‌های چهارم (خرداد 1371 – خرداد 1375) و پنجم (خرداد 1375 – خرداد 1379)، مدیرمسئول پیشین روزنامه رسالت، عضو پیشین شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسین بود.
عضو شورای عالی حل اختلاف بین قوا، رئیس مرکز پژوهشی مطالعات راهبردی توسعه، مدیر مسئول فصلنامه راهبرد و تحصیل کرده کارشناسی ارشد مهندسی برق از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهارن مرکز و دکترای تخصصی علوم سیاسی است.
سکان‌دار وزارت پست و تلگراف و تلفن در دوران نخست‌وزیری محمدجواد باهنر، محمدرضا مهدوی کنی و میرحسین موسوی و دوران ریاست‌جمهوری محمدعلی رجایی و سید علی خامنه‌ای بود.
بیشتر بخوانید: تبدیل ویس به MP3 با ربات تلگرامی
سید محمد غرضی
بیشتر بخوانید: راهکارهای شهر هوشمند
محمدرضا عارف
وی متولد 1330 در یزد است. نفر دوم کنکور سراسری ریاضی در سال 1349 و دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکترای منهدسی برق از دانشگاه استنفورد آمریکاست. از موسسان انجمن رمز ایران، استاد دانشگاه صنعتی اصفهان، استاد گروه برق مخابرات دانشگاه صنعتی شریف، معاون و سرپرست شرکت مخابرات ایران، معاون آموزش و معاونت دانشجویی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مشاور آموزشی و قائم مقام وزیر در هیئت‌های ممیزه بود.
ریاست دانشگاه تهران، وزیر پست و تلگراف و تلفن دوره ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی، اولین ریئس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در دولت هفتم، دومین معاون اول رئیس‌جمهور (1380 – 1384)، چهارمین سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری و نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی دورهٔ دهم بوده است.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران، رئیس هیئت مدیره بنیاد باران بوده است و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام از 25 اسفند 1380 تا کنون و در حال حاضر در دولت چهاردهم به حکم مسعود پزشکیان به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور انتخاب و مشغول به فعالیت است.
بیشتر بخوانید: 6 عضو خانواده اینترنت اشیا
نصرالله جهانگرد
بیشتر بخوانید: انواع شبکه کامپیوتری
سید عبدالله میرطاهری
از ایشان هیچ عکس و اطلاعاتی در دسترس نیست جز اینکه سرپرست این وزارتخانه بودند.
بیشتر بخوانید: تا تنور داغه..!
سید احمد معتمدی
زاده تهران در سال 1332، رئیس پیشین دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دارای لیسانس الکترونیک از صنعتی امیرکبیر، ارشد و دکترای الکترونیک دیجیتال و سیستم انفورماتیک از دانشگاه پیر و ماری کوری فرانسه می‌باشد.
بیشتر بخوانید: 8 تکنولوژی برای من
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
سید احمد معتمدی
اولین وزیر این وزارتخانه با نام جدید (وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) بود که در ماه‌های پایانی دولت اول و تمام دولت دوم سید محمد خاتمی انجام وظیفه کرد.
بیشتر بخوانید: از Web 1.0 تا Web 3.0
محمد سلیمانی
بیشتر بخوانید: فقط 1 قدم
رضا تقی‌پور
بیشتر بخوانید: سفری در دنیای طراحی تجربه کاربری و رابط کاربری
علی نیکزاد
متولد ۸ شهریور ۱۳۴۴ در اردبیل است که هم‌اکنون در دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نایب‌رئیس دوم مجلس و نماینده اردبیل، سرعین، نمین و نیر فعالیت می‌کند. نیکزاد پیش‌تر در دولت‌های نهم و دهم به‌عنوان استاندار اردبیل، وزیر مسکن و شهرسازی، سرپرست وزارت راه و ترابری و سرپرست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعالیت داشته است.
او دانش‌آموخته رشته مهندسی عمران از دانشگاه علم و صنعت ایران است.
بیشتر بخوانید: معرفی ایردراپ بازی Banana 2024
محمدحسن نامی
متولد ۱۳۳۲ در بیجگان که به عنوان نیروی نظامی به نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی پیوست و در طول جنگ ایران و عراق بیش از ۱۰۰ ماه در مناطق جنگی فعالیت داشت. نامی در سال ۱۳۸۴ به سمت ریاست سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح منصوب شد و تا سال ۱۳۹۱ در این سمت باقی ماند. او در دولت دهم به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲ فعالیت کرد.
بیشتر بخوانید: ایردراپ Lost Dogs (لاست داگز) شروع شد
محمدحسن نامی
وی ابتدا به عنوان سرپرست این وزارتخانه و سپس به عنوان وزیر این وزارتخانه فعالیت سیاسی کرد. او همچنین دوره‌های مهندسی نقشه‌برداری و سیستم اطلاعات جغرافیا و اصول مخابرات دیجیتال را گذرانده و به زبان انگلیسی تسلط دارد. دارای دکتری در جغرافیای سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی، دکتری در مدیریت دولتی و دکتری در مدیریت استراتژیک از دانشگاه کیم ایل سونگ کره شمالی است.
بیشتر بخوانید: 5 مزیت برتر واقعیت مجازی (VR) در سال ۲۰۲۴
محمود واعظی
او متولد تهران در ۱۳۳۱ است. دارای مدرک کارشناسی مهندسی برق از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، سکرمنتو و کارشناسی ارشد مهندسی برق از دانشگاه ایالتی سن‌خوزه است. فعالیت کاری او از سال ۱۳۵۸ به عنوان مدیرعامل شرکت مخابرات ایران آغاز شد. واعظی در سال ۱۳۶۵ به وزارت امور خارجه رفت و در سمت‌های مختلفی از جمله مشاور اقتصاد خارجی وزیر و معاونت سیاسی اروپا و آمریکا فعالیت کرد.
در دولت یازدهم، او به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب شد و در دولت دوازدهم به عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری فعالیت کرد.
بیشتر بخوانید: تحت فشار بودن X از سوی اتحادیه اروپا
محمدجواد آذری جهرمی
زاده جهرم، فارس است. او دانش‌آموخته مقطع کارشناسی مهندسی برق از دانشگاه صنعت آب برق می‌باشد. فعالیت شغلی خود را از سال ۱۳۸۴ به عنوان کارشناس فنی در وزارت اطلاعات آغاز کرد. از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ مدیرکل امنیت سیستم‌های ارتباطی سازمان تنظیم مقررات بود. .
در سال آخر فعالیت دولت یازدهم، از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶، به عنوان معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات (محمود واعظی) و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت فعالیت کرد وی در دولت دوازدهم سمت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات را برعهده داشت و نخستین وزیر جمهوری اسلامی ایران است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ متولد شده است.
بیشتر بخوانید: روزانه 100 نات‌کوین دریافت و بلافاصله نقدش کنید
عیسی زارع‌پور
متولد ۱۳۵۹ در اسلام‌آباد غرب، کرمانشاه، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت سیزدهم ایران است. او کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی کامپیوتر از دانشگاه‌های رازی کرمانشاه و صنعتی شریف دریافت کرده و دکترای خود را از دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا در سال ۲۰۱۶ اخذ کرده است.
زارع‌پور در دولت نهم و دهم به عنوان رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت کرده و از سال ۱۳۹۶ به عنوان استادیار در دانشگاه علم و صنعت ایران مشغول به تدریس است.
سوالات متداول
ICT مخفف عبارت “Information And Communications Technology” یا “فناوری اطلاعات و ارتباطات” است.
آدرس دقیق این وزارتخانه در خیابان دکتر شریعتی قرار دارد و نزدیک به مراکزی مانند مرکز خرید اندیشه و ایستگاه مترو شهید قدوسی است.
موظف و مسئول برنامه‌ریزی، پشتیبانی و توسعه زیرساختار و توانایی‌های ملی مخابراتی و اطلاعاتی ایران است.